Józef Brandt - Wyjazd Marysieńki z Wilanowa

Wyjazd Marysieńki z Wilanowa, namalowany przez Józefa Brandta w Monachium około 1897 roku, należy do najbardziej widowiskowych płócien w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach. Przedstawia paradny orszak królowej Marysieńki Sobieskiej, wyruszający zimą sprzed pałacu w Wilanowie.

Otulona w futra Marysieńka i jej służka siedzą w saniach zaprzężonych w parę karych koni, przystrojonych w złote, nabijane guzami czapraki, z paradnymi piórami na głowach. Z lewej strony sań podąża husarz na karym koniu, z biało-czerwonym proporcem w prawej dłoni, dalej przedstawiona została straż królewska i słudzy. Blisko krawędzi obrazu Brandt namalował postać biegnącego błazna z lutnią u boku, ubranego w pasiasty strój, czerwony rozwiany płaszcz i z maską na twarzy.

W głębi, na tle skrzydła pałacu, przedstawił grupę szlachty na karych koniach, dalej muzykantów na siwkach. Jeden z muzykantów dmie w trąbę, drugi – o ciemnym obliczu i w zawoju na głowie – uderza w bęben.

Zimowy, szary dzień rozjaśnia snop słonecznego światła, padający ukośnie spośród szaro-fioletowych chmur. Promienie słoneczne padają miejscowo na korpus pałacu, wydobywają detale rokokowej architektury i ślizgają się po złotych czaprakach koni. Pozostałe części pałacu, z ustawionym przed frontem namiotem, narożną wieżą oraz skrzydłem bocznym, spowija szarość zimowego dnia. Ubita warstwa śniegu na podjeździe pałacu naznaczona została szarymi smugami.

Obraz został namalowany z rozmachem i brawurą. Pulsujące, kładzione impastowo plamy barw wzmagają dynamizm sceny, sugerują wrażenia akustyczne. Duże wymiary płótna zdają się "wciągać" widzów do orszaku królowej Marysieńki.