Vincent van Gogh - Portret doktora Gacheta - 1890r.

W 1872 w Auvers-sur-Oise osiedlił się doktor Paul Gachet, lekarz, specjalista od chorób serca, miłośnik malarstwa i przyjaciel wielu malarzy-impresjonistów. Jako lekarz zajmował się również zaburzeniami psychicznymi.

Do zawarcia znajomości doktora Gacheta z van Goghiem doszło dzięki Pissarrowi, gdy ten dowiedział się na jesieni 1888, że Theo van Gogh poszukuje pod Paryżem lekarza i odpowiedniego mieszkania dla brata Vincenta, który przebywał w szpitalu w Saint-Remy po ataku szału, jaki miał w Arles (odciął sobie wówczas ucho). Van Gogh przyjechał do Auvers 20 maja 1890 i nawiązał kontakt z lekarzem. Doktor Gachet, specjalista chorób serca (wskazuje na to symbolicznie umieszczony na portrecie kwiat naparstnicy, z której wytwarza się lek na choroby serca) sprawował nie tylko opiekę medyczną nad van Goghiem, gdy ten przebywał w Auvers-sur-Oise, ale został również jego bliskim przyjacielem. Już 25 maja (według świadectwa syna Gacheta) van Gogh namalował pierwszy portret lekarza, kilka dni później sporządził jego portret w akwaforcie, a potem drugi olejny portret. Gachet oprócz opieki medycznej pomógł też van Goghowi znaleźć w Auvers-sur-Oise mieszkanie.

Opis

Van Gogh w liście do brata tak opisywał malowany przez siebie obraz:

Analiza

Obraz jest niezaprzeczalnie arcydziełem w sztuce portretowej van Gogha, na którym ekscentryczny lekarz wywarł wielkie wrażenie. Na twarzy portretowanego doktora maluje się melancholia, smutek i rezygnacja. Taki sam nastrój zdradza jego pochylona do przodu sylwetka. Do tej atmosfery dopasowane są wszystkie zastosowane linie i kolory, przydając obrazowi oryginalnej spójności. Tymi samymi pociągnięciami pędzla przedstawione zostało tło oraz sylwetka doktora na pierwszym planie. Ciemnoniebieska marynarka kontrastuje z bladością jego twarzy. Smutne spojrzenie jasnobłękitnych oczu jest skierowane w dal, w nieokreślonym kierunku. Na obrazie dominuje kolor niebieski, mieniąc się różnymi odcieniami: jasny błękit nieba, tworzącego tło obrazu, ciemnieje partiami w miarę przechodzenia od góry do dołu, by przybrać najciemniejszy odcień na marynarce doktora; pojawia się również w źrenicach jego oczu i na kwiatach.

Dzieje obrazu

15 maja 1990 rodzina Kramarsky'ego wystawiła obraz na sprzedaż w nowojorskim oddziale domu aukcyjnego Christie's. Tam zainteresował się nim japoński kolekcjoner Ryoei Saito i zakupił go płacąc 82,5 mln dolarów, co było wówczas światowym rekordem w handlu dziełami sztuki. Saito wkrótce wywołał skandal ogłaszając, iż chciałby, aby po jego śmierci obraz spalono. Zmarł on w 1996 i od tamtej chwili dalsze losy obrazu nie są znane.

W 2007 pojawiły się doniesienia, iż obraz został sprzedany 10 lat wcześniej inwestorowi austriackiego pochodzenia Wolfgangowi Flöttlowi. Ten z kolei miał dzieło odsprzedać pewnemu anonimowemu nabywcy.