KOSZYK JEST
PUSTY

Jan Matejko

W latach 1852–1858 studiował u Władysława Łuszczkiewicza i Wojciecha Stattlera w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, której później był dyrektorem (od 1873). Jego uczniami byli m.in. Maurycy Gottlieb, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański.

Ojciec malarza, Franciszek Ksawery Matejko, właśc. František Xaver Matějka (Matieyka), był Czechem, urodzonym w Roudnicach koło Hradca Králové jako syn chłopski. Przybył do Galicji w charakterze guwernera i nauczyciela muzyki. Początkowo pracował u rodziny Wodzickich w Kościelnikach (dziś część Nowej Huty), a następnie przeniósł się do Krakowa, gdzie poślubił Joannę Karolinę Rossberg (1802–1845), wywodzącą się z polsko-niemieckiej rodziny zamożnych rymarzy. Franciszek był katolikiem, Joanna – protestantką. Matejkowie zamieszkali przy ulicy Floriańskiej w Krakowie.

Jan Matejko był dziewiątym dzieckiem, z jedenastu, jakie mieli państwo Matejkowie (było wśród nich dziewięciu chłopców i dwie dziewczynki). Gdy Matejko miał siedem lat, zmarła jego matka; dziećmi zajęła się jej siostra. Śmierć matki niewątpliwie wywarła wpływ na osobowość przyszłego malarza. Jego dzieciństwo obfitowało w lęki i przykrości, nie zaznawał także raczej przesadnie starannej opieki (jego złamany nos nie zwrócił niczyjej uwagi i zrósł się krzywo).

W wieku trzynastu lat Jan Matejko został przyjęty do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych przy ulicy Wesołej, której dyrektorem był wówczas Wojciech Stattler. Przejawiał w szkole ogromną ambicję i pracowitość, choć także tam jego edukacja nie przebiegała gładko, na co zapewne wpływ miała osoba Stattlera, trudności finansowe i znaczna wada wzroku.. W 1858 roku otrzymał stypendium na studia w Monachium. Tu zetknął się z dziełami wybitnych malarzy dawnych i współczesnych.                                    W 1860 roku Matejko wyjechał do Wiednia, skąd szybko wrócił. 

W 1862 roku namalował jeden ze swoich najwybitniejszych obrazów, Stańczyka. Miał wtedy zaledwie 24 lata.

22 stycznia 1863 roku jego dwaj bracia przyłączyli się do powstania styczniowego. Jan nie poszedł, ponieważ nie potrafił posługiwać się bronią i źle widział. Woził natomiast broń i pomagał powstańcom materialnie.

Jan miał 26 lat, gdy odniósł ogromny sukces dzięki Kazaniu Skargi. Dochód ze wstępu na wystawę oddał na sieroty. W 1864 r. po sprzedaży obrazu mógł pozwolić sobie na małżeństwo z Teodorą Giebułtowską. Mieli razem pięcioro dzieci.

Pogłębiające się z czasem problemy finansowe Matejki spowodowane były chorobą żony, a także nadmiernym szafowaniem własnym dorobkiem artystycznym. Kilka wielkich płócien podarował Narodowi Polskiemu, papieżowi przekazał Sobieskiego pod Wiedniem, a Francja otrzymała od niego Joannę d’Arc. Obdarowywał też obrazami swoich znajomych – ludzi zwykle bardzo bogatych. Nic nie wziął za portret od hr. Stanisława Tarnowskiego, bezpłatnie podarował portret ks. Marcelinie Czartoryskiej. Nie szczędził też datków na wsparcie ubogich. 

W ramach Salonu dostał Złoty Medal w 1865 roku, podobnie jak za obraz Rejtan. W 1870 roku, po namalowaniu Unii Lubelskiej, został udekorowany w Paryżu Legię Honorową. W końcu zaczął bogacić się na swojej pracy i przeprowadził się na ulicę Floriańską 41 (dom Jana Matejki w Krakowie został w roku 1895 przekształcony w muzeum malarza). Wkrótce został dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie zagrożonej zamknięciem, odrzucając przejęcie Praskiej Akademii Sztuk Pięknych. Artystę doceniła międzynarodowa społeczność, został honorowym członkiem Akademii paryskiej, berlińskiej, praskiej, wiedeńskiej, a także Akademii Rafaelowskiej w Urbino. Poświęcał też czas Szkole Sztuk Pięknych oraz walczył o upiększanie Krakowa i zachowanie jego zabytków.

Jan Matejko zmarł  1 listopada 1893 roku w wieku 55 lat. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Módlmy się za ojczyznę! Boże błogosławiony!”. W czasie jego pogrzebu bił dzwon Zygmunt, a w ostatniej drodze towarzyszyły mu tysiące krakowian.

Jan Matejko w młodości przeżył bombardowanie Krakowa przez Austriaków podczas Wiosny Ludów w kwietniu 1848, a później powstanie styczniowe. Pod wpływem narodowych klęsk postanowił porzucić malarstwo religijne, które uważał za swoje powołanie, i poświęcił się prawie wyłącznie malarstwu historycznemu. Sama historia była jego obsesją. Nie potrafił o niej pisać ani opowiadać, więc ją malował. Zarzucano mu swobodne podejście do historii. Sam Matejko traktował swoje obrazy jako głos w polemice dotyczącej przeszłości i przyszłości kraju, a nie wyraz ideologii. Drugą pasją Matejki był kraj. Był on zagorzałym patriotą.

Tajemnicą popularności artysty jest nie tylko kunszt wykonania prac, ale przede wszystkim „filmowość” ujęcia historii. Obrazy są kadrowane, spiętrzone i przepełnione namiętnością. Artystę wyróżniała skłonność do komponowania tłumnych, wielopostaciowych scen, często rozwiniętych panoramicznie, rozgrywających się w pozbawionej głębi przestrzeni pierwszego planu, a także potężna skala ekspresji (niekiedy granicząca z patosem), doskonała dramaturgia zarówno w aranżacji całych scen, jak i w oddaniu póz i gestów poszczególnych postaci, dynamika linii konturu, efektowna, intensywna kolorystyka, często oparta na dysonansach barw lokalnych, przede wszystkim zaś zdolność kreowania postaci o niezwykle wyrazistych, pełnych ekspresji rysach fizjonomicznych i psychicznych. W portrecie nie idealizuje, jest bliższy realistycznemu podejściu.

Precyzja konturu, drobiazgowe opracowanie szczegółów oraz starannie wygładzona powierzchnia malarska, uzyskana dzięki oszczędnemu nakładaniu farb. Z upływem czasu w młodzieńczych pracach artysty pojawia się dążenie do indywidualizacji postaci i uchwycenia odmienności ich reakcji psychicznych, do pogłębienia dramaturgii przedstawianych scen. Zastępuje to pewien schematyzm wcześniejszych prac. Warto zwrócić uwagę na jego zamiłowanie do precyzyjnego odtwarzania dawnych strojów, elementów architektury wnętrz, rozmaitych sprzętów i akcesoriów.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Promocja P
    Jan Matejko - Jan III Sobieski pod Wiedniem

    Jan Matejko - Jan III Sobieski pod Wiedniem

    35,89
    PLN
    Stara cena 37,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Chrzest Polski

    Jan Matejko - Chrzest Polski

    32,98
    PLN
    Stara cena 34,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem

    Jan Matejko - Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem

    42,68
    PLN
    Stara cena 44,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Władysław Jagiełło z Witoldem modlący się przed bitwą pod Grunwaldem

    Jan Matejko - Władysław Jagiełło z Witoldem modlący się przed bitwą pod Grunwaldem

    31,72
    PLN
    Stara cena 32,70
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie w 1572r.

    Jan Matejko - Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie w 1572r.

    43,65
    PLN
    Stara cena 45,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Szkic głowy konia do obrazu ,,Zamoyski pod Byczyną

    Jan Matejko - Szkic głowy konia do obrazu ,,Zamoyski pod Byczyną"

    32,98
    PLN
    Stara cena 34,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Studium łba końskiego do Bitwy pod Grunwaldem

    Jan Matejko - Studium łba końskiego do Bitwy pod Grunwaldem

    40,88
    PLN
    Stara cena 42,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Powtórne zajęcie Rusi

    Jan Matejko - Powtórne zajęcie Rusi

    31,72
    PLN
    Stara cena 32,70
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Portret Artura Potockiego

    Jan Matejko - Portret Artura Potockiego

    43,65
    PLN
    Stara cena 45,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Pierwszy Sejm w Łęczycy

    Jan Matejko - Pierwszy Sejm w Łęczycy

    31,72
    PLN
    Stara cena 32,70
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Królowa Jadwiga i Dymitr z Goraja

    Jan Matejko - Królowa Jadwiga i Dymitr z Goraja

    31,72
    PLN
    Stara cena 32,70
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Koronacja pierwszego króla R.P.1001

    Jan Matejko - Koronacja pierwszego króla R.P.1001

    21,40
    PLN
    Stara cena 22,06
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Konstytucja 3 Maja. Sejm Czteroletni. Komisja Edukacyjna. Rozbiór R.P.1795

    Jan Matejko - Konstytucja 3 Maja. Sejm Czteroletni. Komisja Edukacyjna. Rozbiór R.P.1795

    46,56
    PLN
    Stara cena 48,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Klęska Legnicka

    Jan Matejko - Klęska Legnicka

    21,40
    PLN
    Stara cena 22,06
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Chrzest Litwy

    Jan Matejko - Chrzest Litwy

    27,14
    PLN
    Stara cena 27,98
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko – Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność 1573

    Jan Matejko – Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność 1573

    23,28
    PLN
    Stara cena 24,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Chrzest Władysława Warneńczyka 18.II.1425r.

    Jan Matejko - Chrzest Władysława Warneńczyka 18.II.1425r.

    34,66
    PLN
    Stara cena 35,73
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem (szkic)

    Jan Matejko - Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem (szkic)

    30,28
    PLN
    Stara cena 31,22
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Carowie Szujscy na Sejmie Warszawskim

    Jan Matejko - Carowie Szujscy na Sejmie Warszawskim

    29,10
    PLN
    Stara cena 30,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Hołd Pruski

    Jan Matejko - Hołd Pruski

    30,28
    PLN
    Stara cena 31,22
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Unia Lubelska

    Jan Matejko - Unia Lubelska

    31,04
    PLN
    Stara cena 32,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Stanisaw August Poniatowski

    Jan Matejko - Stanisaw August Poniatowski

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - August II Sas

    Jan Matejko - August II Sas

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Stanisław Leszczyński

    Jan Matejko - Stanisław Leszczyński

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - August II Mocny

    Jan Matejko - August II Mocny

    29,10
    PLN
    Stara cena 30,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Jan III Sobieski

    Jan Matejko - Jan III Sobieski

    28,13
    PLN
    Stara cena 29,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Michał Korybut Wiśniowiecki

    Jan Matejko - Michał Korybut Wiśniowiecki

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Jan Kazimierz

    Jan Matejko - Jan Kazimierz

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Władysław IV Waza

    Jan Matejko - Władysław IV Waza

    20,51
    PLN
    Stara cena 21,14
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
  • Promocja P
    Jan Matejko - Zygmunt III Waza

    Jan Matejko - Zygmunt III Waza

    29,10
    PLN
    Stara cena 30,00
    Dodaj do koszyka
    dodano produkt
    produkt niedostępny
Oprogramowanie sklepu internetowego Sellingo.pl